سوالات نحوی و صرفی خود را اینجا بنویسید تا به آنها پاسخ داده شود

porseshgar نوشته است:سلام علیکم و رحمه الله

أَوَلَمْ يَنظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ مِن شَيْءٍ وَأَنْ عَسَىٰ أَن يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ أَجَلُهُمْ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ ﴿الأعراف: ١٨٥﴾

زمان فعل أَن يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ چیست؟

با تشکر

porseshgar نوشته است:سلام علیکم و با تشکر فراوان از استاد خزایی

1- در عبارت اولی القربی ریشه و وزن اولی چیست؟

2-فعل معتل ناقص واوی در مضارع با وزن یفعل با فتحه عین آیا لام در یفعل به یاء تبدیل می شود و یفعل به صورت یفعی اعلال می شود؟ میشود مثال بزنید

porseshgar نوشته است:سلام علیکم و رحمه الله بر شما استاد خزایی
ممنونم که وقت می گذارید و به سوالاتم جواب می دهید

1- رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ ﴿النور: ٣٧﴾

فرق تجاره و بیع؟ آیا تجاره از ریشه اجر است که همزه اجر به تاء تبدیل شده؟

2- وزن فعلاء به ضمه ف و فتحه ع مثل علماء آیا همیشه برای جمع مکسر ذی شعور به کار می رود؟

3- كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ ﴿الإنفطار: ٩﴾
وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَثَمُودُ ﴿الحج: ٤٢﴾

چرا برای متعدی شدن تکذبون در آیه اول باء آمده ولی در آیه دوم یکذبوک فعل متعدی بدون باء است؟( ولی هر دو فعل متعدی هستند)

خزایی نوشته است:سلام عليکم يا أستاذ بغیازي :
لماذا لا تحذف ألف التثنية لإلتقاء الساکنین عندما تضاف نون التأکيد الثقيلة إلي فعل "يذهبان" (کما حذفت واو الجماعة عند إتصال نون التأکید إلي فعل "يذهبون")؟

يا صاحب الزمان نوشته است:با سلام خدمت دوستان سوال بنده اينكه چرا گاهي جمله استينافيه همراه با حروف استينافيه مياد با اينكه اين حروف در معنا تاثيري ندارد و گاهي بدون حروف مياد؟ با تشكر

porseshgar نوشته است:سلام علیکم بر اساتید گرامی

لطفا یکی جواب این سوال من بدهد. ممنونم

سوره مبارکه: الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَىٰ مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ ﴿الحج: ٣٥﴾

چرا الصابرین و المقیمی منصوب آمده اند؟ آیا هر دو کلمه مفعول فعل محذوف امدح با فاعل الله هستند؟ چرا حال یا قید حالت نیستند؟

porseshgar نوشته است:و علیکم السلام و رحمه الله و برکاته استاد بغیازی گرامی

خداوند به شما جزای خیر دهد که زکات علمتان را در راه آموزش قرآن عظیم می دهید

سوره مبارکه القمر

حِكْمَةٌ بَالِغَةٌ فَمَا تُغْنِ النُّذُرُ (5) فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُّكُرٍ (6)

1-چرا در آیه اول فعل تُغْنِ به صورت تغنی نیامده؟

2-چرا در آیه دوم فعل يَدْعُ به صورت یدعو نیامده؟

یُغْنِيْ نْذر - یَدعُوْ دْاع

بغیازی نوشته است:

porseshgar نوشته است:و علیکم السلام و رحمه الله و برکاته استاد بغیازی گرامی

خداوند به شما جزای خیر دهد که زکات علمتان را در راه آموزش قرآن عظیم می دهید

سوره مبارکه القمر

حِكْمَةٌ بَالِغَةٌ فَمَا تُغْنِ النُّذُرُ (5) فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُّكُرٍ (6)

1-چرا در آیه اول فعل تُغْنِ به صورت تغنی نیامده؟

2-چرا در آیه دوم فعل يَدْعُ به صورت یدعو نیامده؟

و علیکم السلام و رحمه الله و برکاته أخي الکریم الاستاد پرسشگر العزیز
لاشکر علی واجب بل الشکر لکم علی دعائکم الخير
هردو فعل مذکور مضارع مرفوع است به ضمه ی مقدره ( یعنی به علت اعلال به اسکان حرف عله ی ــِـيُ و ــُوُ ساکن شده به صورت تُغْنِيْ و يَدْعُوْ وسپس حرف عله به علت التقای ساکنین به تبعیت از قرائت از در رسم الخط مصحف حذف شده است .)= قد حذفت لمناسبة قراءة الوصل یُغْنِيْ نْذر - یَدعُوْ دْاع

بغیازی نوشته است:و علیکم السلام و رحمه الله و برکاته أخي الکریم الاستاد پرسشگر العزیز
همانطور که قبلاً عرض شد حذف حرف عله در دو فعل قبلی من باب تخفیف بوده و مربوط به رسم الخط مصف شریف است
فرمودید تغنی در آیه شریفه زیر چرااعلال به اسکان نشده؟ و اصلا دلیل اعلال به اسکان تغنی چیست؟ در اینجا نیز اعلال به اسکان صورت گرفته و ضمه در( ي ) مقدر است و مضارع مرفوع به اعراب تقدیریست .وعلت اعلال به اسکان هم ثقیل بودن ضمه برحرف عله ی ( یاء ) می باشد.و اعراب آن درست مثل دو فعل مورد بحث در کامنت قبلیست با این تفاوت که در دو مورد قبلی حرف عله ی ناخوانا نگاشته نشده و در رسم الخط هم حذف شده و ممکن است علت آن شمسی بود و تشدید گرفتن حرف ساکن دومی باشد که ثقیل بودن را دو چندان می کند - والله أعلم بالصواب - ولی در این مورد اخیر حرف عله در نگارش آورده شده .

porseshgar نوشته است:

بغیازی نوشته است:و علیکم السلام و رحمه الله و برکاته أخي الکریم الاستاد پرسشگر العزیز
همانطور که قبلاً عرض شد حذف حرف عله در دو فعل قبلی من باب تخفیف بوده و مربوط به رسم الخط مصف شریف است
فرمودید تغنی در آیه شریفه زیر چرااعلال به اسکان نشده؟ و اصلا دلیل اعلال به اسکان تغنی چیست؟ در اینجا نیز اعلال به اسکان صورت گرفته و ضمه در( ي ) مقدر است و مضارع مرفوع به اعراب تقدیریست .وعلت اعلال به اسکان هم ثقیل بودن ضمه برحرف عله ی ( یاء ) می باشد.و اعراب آن درست مثل دو فعل مورد بحث در کامنت قبلیست با این تفاوت که در دو مورد قبلی حرف عله ی ناخوانا نگاشته نشده و در رسم الخط هم حذف شده و ممکن است علت آن شمسی بود و تشدید گرفتن حرف ساکن دومی باشد که ثقیل بودن را دو چندان می کند - والله أعلم بالصواب - ولی در این مورد اخیر حرف عله در نگارش آورده شده .

سلام علیکم و رحمه الله بر شما استاذ بغیازی گرامی . بسیار ممنونم

وَيَدْعُ الْإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءَهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الْإِنسَانُ عَجُولًا ﴿الإسراء: ١١﴾

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿الممتحنة: ٦﴾

پس استاد اینکه در آیه اول یدع بدون واو و در آیه دوم یرجو با واو آمده در واقع ناشی از رسم الخط است و هیچ دلیل خاص صرفی و نحوی یا معنایی ندارد؟

porseshgar نوشته است:سلام علیکم و رحمه الله و با تشکر از استاد بغیازی گرامی

1-وَلَا تَنكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُم مِّنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِيلًا ﴿النساء: ٢٢﴾

2-وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ... ﴿النساء: ٢٥﴾

3-وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿الكافرون: ٣﴾

در سه آیه شریفه بالا " ما " برای ذی شعور به کار رفته. مگر " ما " همیشه برای غیر ذی شعور به کار نمی رود؟

بغیازی نوشته است:

porseshgar نوشته است:سلام علیکم و رحمه الله و با تشکر از استاد بغیازی گرامی

1-وَلَا تَنكِحُوا مَا نَكَحَ آبَاؤُكُم مِّنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَمَقْتًا وَسَاءَ سَبِيلًا ﴿النساء: ٢٢﴾

2-وَمَن لَّمْ يَسْتَطِعْ مِنكُمْ طَوْلًا أَن يَنكِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ فَمِن مَّا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُم مِّن فَتَيَاتِكُمُ الْمُؤْمِنَاتِ... ﴿النساء: ٢٥﴾

3-وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿الكافرون: ٣﴾

در سه آیه شریفه بالا " ما " برای ذی شعور به کار رفته. مگر " ما " همیشه برای غیر ذی شعور به کار نمی رود؟

و علیکم السلام و رحمه الله و برکاته أخي الکریم الاستاد پرسشگر العزیز
اسم موصول "ما" همیشه برای غیر عاقل بکار نمی رود بلکه گاهی برای ذوی العقول نیز می آید :
* مَا الموصُولَة:
وتُسْتَعملُ فيما لا يَعْقل نحو: {مَا عِنْدَكُمْ يَنْفَدُ} (الآية "96" من سورة النحل "16" )، وقد تكونً لَه مع العَاقِل نحو {سَبَّحَ للّهِ مَا فِي السَّمَواتِ وَمَا في الأرْضِ} (الآية "1" من سورة الصف "61") ومنه {إنَّما صَنَعوا كَيْدُ سَاحِرٍ} ومنه {إنَّما توعَدُون لآتٍ} وفي كليهما: إنَّ الذي صَنَعوا، وإنَّ الذي توعدون. وتكونُ لأنْواعِ مَنْ يَعقل نحو: {فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ} (الآية "3" من سورة النساء "4" ) وتكونُ للمُبْهَم أمْرُه، كقَولِك حين تَرَى شَبَحاً من بُعْد "انظر إلى ما ظَهر". وإنْ جَعَلتَ الصِّفَة في مَوضِعِ المَوْصُوفِ عَلى مَا يَعْقل، ومن كلام العَرَب: "سُبْحضانَ مَا سَبَّح الرعدُ بِحَمدِه"، وقال تعالى: {والسَّماءِ ومَا بَناها} (الآية "5" من سورة الشمس "91").

ریان نوشته است:السلام علیکم ورحمه الله، اسم صوت ویه بیانگر جه صدایی است؟

porseshgar نوشته است:سلام علیکم و رحمه الله بر اساتید گرامی و با تشکر

قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنزَلَ هَٰؤُلَاءِ إِلَّا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ بَصَائِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَوْنُ مَثْبُورًا ﴿الإسراء: ١٠٢﴾

هولاء در این آیه شریفه برای جمع غیر ذوی العقول آمده. مگر هولاء همیشه برای جمع ذوی العقول نمی آید؟

porseshgar نوشته است:سلام و درود خدا بر شما استاد بغیازی و با تشکر از وقتی که می گذارید به سوالاتم جواب دهید

وَلَئِن مُّتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ ﴿آل‌عمران: ١٥٨﴾

أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنتُمْ تُرَابًا وَعِظَامًا أَنَّكُم مُّخْرَجُونَ ﴿المؤمنون: ٣٥﴾

در آیه اول متم به ضمه میم و در آیه دوم به کسره میم آمده پس مضارع فعل اول یموت و مضارع فعل دوم یمات است.

آیا معنی یموت با یمات فرق دارد ؟